Cassinis Rendezvous mit Saturns Monden

Iapetus
Die helle und die dunkle Seite von Iapetus. Iapetus ist einer der rätselhaftesten Monde des Saturn: Der Eismond von 1468 Kilometern Durchmesser zeigt dem Betrachter zwei völlig unterschiedlich ausgeprägte Hemisphären. Die entgegen der Bewegungsrichtung um den Saturn liegende Halbkugel, die „Heckseite“ und die Pole von Iapetus bestehen aus blankem Eis und reflektieren das Sonnenlicht zu fast hundert Prozent; auf der Oberfläche der in Bewegungsrichtung weisenden Hemisphäre, der „Bugseite“, bedecken jedoch Kohlenstoffverbindungen das Eis, Cyanide und andere Kohlenstoffverbindungen machen die Oberfläche pechschwarz. Das Falschfarbenbild zeigt das erste Mosaik hoch auflösender Bilddaten der hellen Seite von Iapetus; es besteht aus 60 Einzelbildern, die im September 2007 aus 73.000 Kilometer Entfernung aufgenommen wurden. Dieser Vorbeiflug wurde von Mitarbeitern der Freien Universität Berlin und dem DLR in allen Details geplant. Besonders interessant ist die Übergangszone zwischen den beiden Extremen. Entscheidende Erklärungshinweise auf die Ursache von Iapetus' Eigenart lieferten nicht nur die Bilddaten von Cassini, sondern auch Beobachtungen mit dem Weltraumteleskop der NASA: Saturn ist jenseits der Iapetusbahn von einem um 27 Grad gegen die Äquator- und Hauptringebene geneigten, riesigen Torus (lat. torus, „Wulst“) aus winzigen, dunklen Staubteilchen umgeben. Die Partikel stammen von Einschlägen auf die weiter außen gelegenen, kleinen Monde des Saturns, wie beispielsweise Phoebe, der sich in der Mitte dieses Torus befindet. Die Dichte der Teilchen ist zwar extrem niedrig, dennoch reichen die wenigen, rückläufig zur Bewegungsrichtung des Mondes ins Innere des Saturnsystems wandernden Partikel aus, um von der Bugseite des Iapetus über lange Zeiträume zu einer Art Belag aufgesammelt und zu einer dünnen, schwarzen Schicht verdichtet zu werden.
Credit:

NASA/JPL/Space Science Institute

DownloadDownload

Vorbeiflug

Ziel

Datum

Entfernung (km)

Vorbeifluggeschwindigkeit (km/sec)

Phasenwinkel (deg)

Missionsteil

0
Phoebe
11.06.2004
2.068
6,4
24
pre-arrival
A
Titan
26.10.2004
1.174
6,1
91
Saturn Orbit Insertion
(SOI)
B
Titan
13.12.2004
1.192
6,1
102
SOI
B
Huygens Probe
Release
24.12.2004
n/a
n/a
n/a
SOI
C
Iapetus
01.01.2005
65.000
2,0
94
SOI
C
Titan
14.01.2005
60.003
5,4
93
SOI
3
Titan
15.02.2005
1.579
6,0
99
nominal
4
Enceladus
09.03.2005
497
6,6
43
nominal
5
Titan
31.03.2005
2.404
5,9
66
nominal
6
Titan
16.04.2005
1.027
6,1
127
nominal
11
Enceladus
14.07.2005
166
8,2
64
nominal
13
Titan
22.08.2005
3.660
5,9
44
nominal
14
Titan
07.09.2005
1.075
6,1
85
nominal
15
Tethys
24.09.2005
1.495
9,0
68
nominal
15
Hyperion
26.09.2005
479
5,6
48
nominal
16
Dione
11.10.2005
499
9,1
66
nominal
17
Titan
28.10.2005
1.353
5,9
105
nominal
18
Rhea
26.11.2005
504
7,3
87
nominal
19
Titan
26.12.2005
10.411
5,6
67
nominal
20
Titan
13.01.2006
1.000
6,0
53
nominal
21
Titan
15.01.2006
2.043
5,8
120
nominal
22
Titan
29.01.2006
2.631
5,8
72
nominal
23
Titan
27.02.2006
1.812
5,9
92
nominal
24
Titan
19.03.2006
1.949
5,8
148
nominal
25
Titan
30.04.2006
1.855
5,8
121
nominal
26
Titan
20.05.2006
1.879
5,8
163
nominal
27
Titan
02.07.2006
1.905
5,8
148
nominal
28
Titan
22.07.2006
949
6,0
105
nominal
28
Titan
07.09.2006
1.000
6,0
45
nominal
29
Titan
23.09.2006
960
6,0
90
nominal
30
Titan
09.10.2006
980
6,0
81
nominal
31
Titan
25.10.2006
1.030
6,0
25
nominal
35
Titan
12.12.2006
1.000
5,9
125
nominal
36
Titan
28.12.2006
1.296
5,9
62
nominal
37
Titan
22.02.2007
1.000
6,2
161
nominal
38
Titan
10.03.2007
981
6,2
150
nominal
39
Titan
26.03.2007
1.010
6,2
144
nominal
40
Titan
10.04.2007
991
6,2
137
nominal
41
Titan
26.04.2007
981
6,5
130
nominal
42
Titan
12.05.2007
959
6,2
122
nominal
43
Titan
28.05.2007
2.299
6,1
114
nominal
44
Titan
13.06.2007
965
6,2
107
nominal
45
Titan
29.06.2007
1.933
6,2
96
nominal
46
Titan
19.07.2007
1.332
6,2
34
nominal
47
Titan
31.08.2007
3.324
3,1
87
nominal
49
Iapetus
10.09.2007
1.622
2,4
59
nominal
50
Titan
02.10.2007
973
6,3
67
nominal
52
Titan
19.11.2007
999
6,3
51
nominal
53
Titan
05.12.2007
1.295
6,3
70
nominal
54
Titan
20.12.2007
970
6,3
61
nominal
55
Titan
05.01.2008
1.014
6,3
38
nominal
59
Titan
22.02.2008
1.000
6,3
30
nominal
61
Enceladus
12.03.2008
48
14,4
137
nominal
62
Titan
25.03.2008
999
6,3
21
nominal
67
Titan
12.05.2008
1.001
6,3
36
nominal
69
Titan
28.05.2008
1.400
6,3
21
nominal
78
Titan
31.07.2008
1.614
6,2
49
extended Equinox
80
Enceladus
11.08.2008
49
17,7
110
extended Equinox
88
Enceladus
09.10.2008
25
17,7
113
extended Equinox
91
Enceladus
31.10.2008
169
17,7
110
extended Equinox
91
Titan
03.11.2008
1.105
6,3
171
extended Equinox
93
Titan
19.11.2008
1.023
6,3
28
extended Equinox
95
Titan
05.12.2008
961
6,3
25
extended Equinox
97
Titan
21.12.2008
971
6,3
83
extended Equinox
102
Titan
07.02.2009
967
6,3
136
extended Equinox
103
Titan
21.03.2009
966
6,0
142
extended Equinox
106
Titan
27.03.2009
963
6,3
84
extended Equinox
108
Titan
04.04.2009
4.147
5,8
151
extended Equinox
109
Titan
20.04.2009
3.599
5,8
149
extended Equinox
110
Titan
05.05.2009
3.242
5,8
146
extended Equinox
111
Titan
06.06.2009
968
6,0
135
extended Equinox
112
Titan
22.06.2009
955
6,0
128
extended Equinox
113
Titan
08.07.2009
965
6,0
120
extended Equinox
114
Titan
24.07.2009
955
6,0
112
extended Equinox
115
Titan
09.08.2009
970
6,0
104
extended Equinox
116
Titan
25.08.2009
970
6,0
86
extended Equinox
119
Titan
12.10.2009
1.300
6,0
99
extended Equinox
120
Enceladus
02.11.2009
99
7,7
90
extended Equinox
121
Enceladus
21.11.2009
1.602
7,8
87
extended Equinox
122
Titan
12.12.2009
4.850
5,7
124
extended Equinox
123
Titan
28.12.2009
955
5,9
86
extended Equinox
124
Titan
12.01.2010
1.073
5,9
95
extended Equinox
125
Titan
28.01.2010
7.490
5,7
69
extended Equinox
126
Titan
13.02.2010
9.546
5,8
99
extended Equinox
127
Titan
02.03.2010
101
8,6
87
extended Equinox
129
Titan
05.04.2010
7.462
5,7
73
extended Equinox
129
Dione
07.04.2010
503
8,4
79
extended Equinox
130
Enceladus
28.04.2010
99
6,5
93
extended Equinox
131
Enceladus
18.05.2010
434
6,5
114
extended Equinox
131
Titan
20.05.2010
1.400
5,9
112
extended Equinox
132
Titan
05.06.2010
2.044
5,8
87
extended Equinox
133
Titan
07.06.2010
1.005
5,9
82
extended Equinox
134
Titan
21.06.2010
880
5,9
82
extended Equinox
136
Enceladus
13.08.2010
2.550
6,8
85
extended Equinox
138
Titan
24.09.2010
8.175
5,7
60
extended Equinox
140
Titan
11.11.2010
7.921
5,6
121
extended Equinox
141
Enceladus
30.11.2010
48
6,3
78
extended Equinox
142
Enceladus
21.12.2010
48
6,2
89
extended Equinox
143
Rhea
11.01.2011
76
8,0
101
Solstice Mission
145
Titan
18.02.2011
3.651
5,8
62
Solstice Mission
147
Titan
19.04.2011
10.053
5,6
101
Solstice Mission
148
Titan
08.05.2011
1.873
5,9
47
Solstice Mission
149
Titan
20.06.2011
1.359
5,9
73
Solstice Mission
153
Titan
12.09.2011
5.822
5,8
159
Solstice Mission
154
Enceladus
01.10.2011
99
7,4
102
Solstice Mission
155
Enceladus
19.10.2011
1.230
7,5
118
Solstice Mission
156
Enceladus
06.11.2011
496
7,4
74
Solstice Mission
158
Dione
12.12.2011
99
8,7
49
Solstice Mission
158
Titan
13.12.2011
3.586
5,8
100
Solstice Mission
159
Titan
02.01.2012
29.415
5,5
76
Solstice Mission
160
Titan
30.01.2012
31.131
5,4
96
Solstice Mission
161
Titan
19.02.2012
3.803
5,8
143
Solstice Mission
163
Enceladus
27.03.2012
74
7,5
105
Solstice Mission
164
Enceladus
14.04.2012
74
7,5
104
Solstice Mission
165
Enceladus
02.05.2012
74
7,5
100
Solstice Mission
166
Titan
22.05.2012
955
5,9
71
Solstice Mission
167
Titan
07.06.2012
959
5,9
75
Solstice Mission
169
Titan
24.07.2012
1.012
5,9
58
Solstice Mission
172
Titan
26.09.2012
956
5,9
47
Solstice Mission
174
Titan
13.11.2012
973
5,9
68
Solstice Mission
175
Titan
29.11.2012
1.014
5,9
44
Solstice Mission
181
Titan
17.02.2013
1.978
5,8
35
Solstice Mission
183
Rhea
09.03.2013
997
9,3
138
Solstice Mission
185
Titan
05.04.2013
1.400
5,8
69
Solstice Mission
190
Titan
13.05.2013
970
5,9
50
Solstice Mission
194
Titan
10.07.2013
964
5,9
46
Solstice Mission
195
Titan
26.07.2013
1.400
5,8
58
Solstice Mission
197
Titan
12.09.2013
1.400
5,8
21
Solstice Mission
198
Titan
14.10.2013
961
5,9
25
Solstice Mission
199
Titan
01.12.2013
1.400
5,8
50
Solstice Mission
200
Titan
01.01.2014
1.400
5,8
35
Solstice Mission
201
Titan
02.02.2014
1.236
5,9
44
Solstice Mission
202
Titan
06.03.2014
1.500
5,8
53
Solstice Mission
203
Titan
07.04.2014
963
5,9
60
Solstice Mission
204
Titan
17.05.2014
2.993
5,7
158
Solstice Mission
205
Titan
18.06.2014
3.658
5,6
165
Solstice Mission
206
Titan
20.07.2014
5.103
5,6
171
Solstice Mission
207
Titan
21.08.2014
964
5,8
12
Solstice Mission
208
Titan
24.08.2014
1.013
5,8
31
Solstice Mission
209
Titan
22.09.2014
1.400
5,8
21
Solstice Mission
210
Titan
10.12.2014
980
5,8
56
Solstice Mission
211
Titan
11.01.2015
970
5,8
46
Solstice Mission
212
Titan
12.02.2015
1.200
5,8
55
Solstice Mission
213
Titan
16.03.2015
2.275
5,7
70
Solstice Mission
215
Titan
07.05.2015
2.722
5,7
34
Solstice Mission
217
Dione
16.06.2015
516
7,3
58
Solstice Mission
218
Titan
07.07.2015
10.953
5,6
78
Solstice Mission
220
Dione
17.08.2015
473
6,4
67
Solstice Mission
222
Titan
28.09.2015
1.839
8,5
63
Solstice Mission
223
Enceladus
14.10.2015
1.839
8,5
63
Solstice Mission
224
Enceladus
28.10.2015
49
8,5
118
Solstice Mission
225
Titan
13.11.2015
11.920
5,5
92
Solstice Mission
228
Enceladus
19.12.2015
4.999
9,5
114
Solstice Mission
230
Titan
16.01.2016
3.818
5,7
99
Solstice Mission
231
Titan
01.02.2016
1.400
5,8
120
Solstice Mission
232
Titan
16.02.2016
1.018
5,9
122
Solstice Mission
234
Titan
04.04.2016
990
5,9
138
Solstice Mission
235
Titan
06.05.2016
971
5,9
138
Solstice Mission
236
Titan
07.06.2016
975
5,9
124
Solstice Mission
238
Titan
25.07.2016
976
5,9
101
Solstice Mission
239
Titan
10.08.2016
1.600
5,8
92
Solstice Mission
243
Titan
27.09.2016
1.737
5,8
88
Solstice Mission
248
Titan
14.11.2016
1.582
5,8
80
Solstice Mission
250
Titan
29.11.2016
3.223
5,7
82
Solstice Mission
270
Titan
22.04.2017
979
5,8
61
Solstice Mission

Kontakt

Elke Heinemann

Leitung Digitale Kommunikation
Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt (DLR)
Kommunikation
Linder Höhe, 51147 Köln
Tel: +49 2203 601-1852

Ulrich Köhler

Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt (DLR)
Institut für Planetenforschung
Rutherfordstraße 2, 12489 Berlin